Hiking guide of western Macedonia

Artificial Intelligence & Information Analysis

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΝΩΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Συγγραφέας: Ι. ΠΗΤΑΣ
ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 2005

Εισαγωγή        

Τον βλέπετε να ορθώνεται γυμνός, επιβλητικός και καταχιόνιστος, όταν οδηγείτε από Κοζάνη προς Καστοριά, Γρεβενά  ή  Γιάννενα. Είναι άγνωστος, παρ’ ότι είναι ένα από τα ψηλότερα βουνά της Μακεδονίας. Πρόκειται για τον Σινιάτσικο ή το Σινιάτσικο ή το Άσκιο (όπως το αναφέρουν οι χάρτες). Προσωπικά προτιμώ το αρσενικό όνομά του, τονίζει την επιβολή του πάνω σ’ όλα τα χωριά που φιλοξενεί και στην περιοχή που διαφεντεύει. Βρίσκεται στην καρδιά της Δυτικής Μακεδονίας, βορειοδυτικά της Κοζάνης.  Ήταν ανέκαθεν καταφύγιο κλεφτών και ανταρτών και υμνήθηκε από την λαική μούσα όταν ο Καπετάν Ναούμης και ο Κοντσιώτης (Γαλατινιώτης) καπετάν Νταβέλης απήγαγαν τον καϊμακάμη της Φλώρινας ανήμερα Ραμαζανιού και μετά λημέριασαν στον Σινιάτσικο.

Στις υπώρειες του Σινιάτσικου αναπτύχθηκαν πολλά κεφαλοχώρια την εποχή της Τουρκοκρατίας, όπως  η Γαλατινή, η Εράτυρα και η Βλάστη καθώς και μικρότερα χωριά όπως το Σισάνι (παλιά έδρα μητρόπολης) και τα Νάματα που πρόσφεραν καταφύγιο στους Δυτικομακεδόνες, όταν οι τριγύρω πεδινές περιοχές κατακλύζονταν από Τούρκους Κονιάρους και οι Έλληνες αναγκάζονταν να αλλαξοπιστήσουν και να γίνουν Βαλαάδες (ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι γύρω από τον άνω ρου του Αλιάκμονα). Σήμερα είναι κομμάτι της άλλης, ταπεινής εναλλακτικής Ελλάδας που αγωνίζεται να σταθεροποιήσει τον πληθυσμό της και να σας προσφέρει ένα Σαββατοκύριακο γεμάτο άλλες γεύσεις και εικόνες, γεμάτο απλές όμορφες εντυπώσεις. 

Περιεχόμενα

Α. Η Περιοχή
Β. Οι οικισμοί
Γ. Οι Άνθρωποι και τα πράγματα
Δ. Περιηγήσεις
Ε. Διαδρομές
      Εράτυρα – Άγιος Μάρκος (Εράτυρας)
      Άγιος Μάρκος Εράτυρας – Κορυφή Σινιάτσικου
      Άγιος Μάρκος Εράτυρας – Νάματα
      Νάματα – Βλάστη
      Εράτυρα – Χτίσματα – Αγία Παρασκευή (Ντουβαμίστι)
      Άγιος Αθανάσιος Εράτυρας – Γκράτσιανη-Βλάστη
      Καταφύγιο ΧΟΟ Πτολεμαίδας (Βλάστη) – Κορυφή Σινιάτσικου
      Nάματα – Καταφύγιο ΧΟΟ Πτολεμαίδας (Βλάστη)
      Βλάστη – Άγιος Δημήτριος Βλάστης (Κούκλα) – Σισάνι
      Βλάστη – Αναρράχη, Εμπόριο
      Ξενώνας Μουρίκι – Μηλοχώρι
      Βλάστη – Κλεισούρα
      Κλεισούρα – Μονή Παναγίας Κλεισούρας – Λίμνη Ζάζαρη
      Βλάστη – Γέρμας – Κλεισούρα
      Εράτυρα – Προφήτης Ηλίας – Σπήλαιο Εράτυρας (Τρύπα)
      Γαλατινή – Ανάληψη, Βέλλια
      Κονιαρόστρατα (Σκήτη – Γαλατινή – Εράτυρα)
      Σιάτιστα – Μονή Παναγίας Μικροκάστρου – Αλιάκμονας
      Καταφύγιο Βούρινου
      Κοιλάδα Μεσιανού νερού
      Βούρινος (Ντρισινίκος)
      Λευκοπηγή – Βούρινος
      Γιάγκοβη – Φαρδύκαμπος – Γεφύρι του Πασά
      Πελεκάνος – Μπέστιανη – Σισάνι
      Δρυόβουνο – Μονή Μεταμόρφωσης Σωτήρος – Μπέστιανη
      Αλιάκμονας
ΣΤ. Βιβλιογραφία
Ζ. Χρήσιμες πληροφορίες

Παράδειγμα Διαδρομής

Πεζοπορία στα μονοπάτια των Μακεδονομάχων
Διάρκεια: 2 ώρες

(1.7 0:0 ώρα) Άγιος Μάρκος (N40 22.911 E21 32.152 1227m)

Ακολουθούμε τον ανηφορικό χωματόδρομο που προχωρά προς την κορυφή ‘Σκόκος’. Στις νότιες πλαγιές της βγαίνει πολύ ωραίο βουνίσιο τσάι. Είναι έτοιμο για μάζεμα περίπου αρχές Ιουλίου, ανάλογα με τον καιρό (αν προλάβετε, μιας και αρκετοί έξυπνοι το κόβουν άγουρο, ενίοτε μαζί με τις ρίζες του, χωρίς να αναλογίζονται την καταστροφή που προκαλούν).

(3.1 0:10 ώρα) Ποτίστρα ‘Αδρένιο’ (N40 23.181 E21 31.941 1387m)

Στο σημείο αυτό στρίβουμε δεξιά στις γιδόστρατες προς ένα χαρακτηριστικό διάσελο δυτικά μας, τις ‘Πόρτες’. Η πορεία είναι χωρίς μονοπάτι και αρκετά κοπιαστική.

(3.2 0:30 ώρα) Πόρτες

Οι Πόρτες ήταν ένα χαρακτηριστικό καραούλι, με θέα όλη την κοιλάδα του Μυρίχου δυτικά και της Εράτυρας, ανατολικά. Ήταν οχυρή τοποθεσία που έλεγχε τις νότιες ορεινές διαβάσεις του Σινιάτσικου από Ελίμεια-Βόιο προς Εορδαία. Για τον λόγο αυτό στην περιοχή αυτή και παρακάτω στις οξιές και στην Μότσιαλη λημέριαζαν οι Μακεδονομάχοι, όπως ο καπετάν Βάρδας. Κατηφορίζουμε με βόρεια κατεύθυνση σιγά-σιγά, χωρίς να χάνουμε πολύ ύψος, για να μην πέσουμε σε σκαλώματα. Σε λίγο συναντούμε συστάδες από μεγάλες οξιές που γλίτωσαν το τσεκούρι. Εδώ βρίσκεται μία από τις ψηλότερες πηγές του Σινιάτσικου, το ‘Μπέη πηγάδι’. Κατά την παράδοση, ο μπέης της Λιαψίστης (Νεάπολης) ζητούσε παγωμένο νερό από την πηγή αυτή. Η πηγή στερεύει τα ξερά καλοκαίρια. Μέχρι εδώ έφθαναν οι κάτοικοι των τριγύρω χωριών με τα μουλάρια για να κόψουν οξιά με τον φόβο του δασοφύλακα. Όταν τον άκουγαν μακριά δεν δίσταζαν να κυλήσουν μεγάλες πέτρες για να τον αναγκάσουν να φοβηθεί και να φύγει. Ήταν βλέπετε άλλες εποχές με άλλες ανάγκες και άλλη αντίληψη περί οικολογίας.

(3.3 0:45 ώρα) Οξιές

Κατηφορίζοντας φθάνουμε στην φημισμένη βρύση Μότσιαλη, γνωστό ανταρτολημέρι. Είχε τόσο πολύ νερό, ώστε την δεκαετία του 50 έδωσαν και στην Γαλατινή, περίπου είκοσι χιλιόμετρα μακριά, μέσω ενός αγωγού που ήταν τεχνικό επίτευγμα για την εποχή του.

(3.4 1:00 ώρα) Βρύση Μότσιαλη

Συνεχίζουμε κατηφορικά μέχρι που συναντούμε έναν χωματόδρομο που τον ακολουθούμε (3.5 1:15 ώρες). Σε λίγο φθάνουμε σε μια ράχη με μια μεγάλη ποτίστρα (‘Κοντοκάπι’) με πολύ και δροσερό νερό.

(3.6 1:30 ώρες) Βρύση Κοντοκάπι

Κατηφορίζουμε προς τα Νάματα που φαίνονται μπροστά μας, χτισμένα σε ένα πολύ όμορφο οροπέδιο στις βορειοδυτικές υπώρειες του Σινιάτσικου. Ο δρόμος κάνει μεγάλη στροφή. Αν κατεβούμε σχίζοντας την δασωμένη πλαγιά πρέπει να προσέχουμε, γιατί οι κλίσεις του εδάφους είναι μεγάλες.

(3.7 2:00 ώρες) Νάματα (N40 25.044 E21 31.223 1138m)

Τα Νάματα (‘Πιπιλίστα’), παραδοσιακός οικισμός νομάδων κτηνοτρόφων, είναι νεκρά το χειμώνα. Μένει μόνον ένας φύλακας. Ξαναζωντανεύουν την άνοιξη, όταν οι κτηνοτρόφοι φέρνουν τα κοπάδια τους να βοσκήσουν στον Σινίατσικο. Τότε ανοίγει και η ταβέρνα που προσφέρει ωραία, δροσερή ατμόσφαιρα και κρεατικά. Από εδώ μπορούμε να συνεχίσουμε προς το Σισάνι, να περπατήσουμε προς την Βλάστη (Διαδρομή 4) ή να επιχειρήσουμε ανάβαση προς την κορυφή του Σινιάτσικου.

Κεντρική Διάθεση
Ι. Πήτας, τηλ./fax : 2310-996304, 2310-348019
e-mail : pitas@aiia.csd.auth.gr

Το βιβλίο διατίθεται σε όλα τα κεντρικά βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης